آزمون بزرگ صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | یک‌سال از آغاز ریزش تاریخی بورس گذشته. ۲۰مرداد سال ۹۹ شاخص کل بورس بعد از رسیدن به قله دو میلیون و ۷۸هزار واحدی دیگر روز خوش به خود ندید و تا ۹ماه روزبه‌روز سرمایه سهامداران را از بین برد. شاخص کل تا ابتدای خرداد امسال تا محدوده یک میلیون و ۹۵هزار واحد کاهش پیدا کرد و تقریبا به نصف رسید. با اینکه شاخص کل بازدهی منفی ۴۸درصدی را تجربه کرد اما خیلی از سهامداران مقدار بیشتری ضرر کردند.
بعضی نمادها حتی ۸۰درصد ارزش خود را از دست دادند. تازه سه ماه است که بازار از وضعیت قرمز دور شده و از حق نگذریم حداقل در یک ماه گذشته بازدهی قابل توجهی نصیب سهامداران شده است. حالا شاید زمان مناسبی باشد تا عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی را محک بزنیم. در این گزارش بازدهی یک‌ساله، سه ماهه و یک ماهه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بررسی کردیم تا ببینیم کدام صندوق‌ها در شرایط ایده‌آل بهترین گزینه هستند، کدام صندوق‌ها در روزهای صعودی بازار عملکرد خوبی دارند و کدام صندوق‌ها برای چهار فصل سال می‌توانند گزینه مناسبی باشند و در روزهای افت و خیز شاخص کل به کمکان می‌آیند.
توجه داشته باشید که در بازه یک‌ساله صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت بهترین عملکرد را از خود نشان داده‌اند چراکه هیچ چیزی بهتر از سود تضمین شده نبوده. در این گزارش صرفا صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی ETF برای آنهایی که اهل ریسک هستند، بررسی شده‌اند.
بهترین صندوق‌ها در بازه یک‌ساله
اگر بازدهی یک‌ساله صندوق‌های سرمایه را بررسی کنیم می‌بینیم خیلی از صندوق‌ها نتوانستند ارزش سرمایه مشتریانشان را حفظ کنند و بازدهی سالانه بین منفی ۲۵تا مثبت ۱۵درصد متغیر است. توجه داشته باشید که بازدهی شاخص کل بورس تهران در این مدت منفی ۲۸درصد بوده و نشان می‌دهد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی بدون استثنا عملکرد بهتری از شاخص کل داشته‌اند و حتی بدترین صندوق هم شرایط بهتری نسبت به کلیت بازار سهام دارد. موضوعی باعث شده صندوق‌های سهامی پیش مشتریانشان روسفید باشند. بدترین عملکرد یک‌ساله مربوط به صندوق آتیمس است که بازدهی منفی ۲۴٫۵درصدی را در یک‌سال گذشته تجربه کرده.
بهترین عملکرد یک‌ساله را در بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی ETF، صندوق سرو سودمند مدبران داشته. واحدهای این صندوق با نماد سرو در فرابورس معامله می‌شوند و ارزش NAV واحدها در یک‌سال اخیر ۱۵٫۱۱درصد افزایش داشته تا بیشترین بازدهی سالانه به دست بیاید. بخش عمده سرمایه مشتریان این صندوق در پنج گروه فلزات اساسی با ۲۱٫۸درصد،محصولات شیمیایی با ۱۲٫۵درصد و فرآورده‌های نفتی با ۱۲٫۲درصد سرمایه‌گذاری شده است. در حال حاضر ۹۳درصد دارایی صندوق سرو در سهام است و تنها هفت درصد در مواردی مثل سپرده بانکی و … سرمایه‌گذاری شده.
اطلس نماد صندوق سرمایه‌گذاری توسعه اندوخته آینده است که در یک‌سال گذشته توانسته بازدهی ۱۱٫۳درصدی را در کارنامه خود ثبت کند و در رتبه دوم بهترین صندوق سرمایه‌گذاری برای بلندمدت قرار بگیرد. بررسی پرتفوی صندوق ETF اطلس نشان می‌دهد تقریبا نصف سرمایه این صندوق در دو گروه محصولات شیمیایی و فلزات اساسی سرمایه‌گذاری شده و فرآورده‌های نفتی در رتبه سوم قرار دارد. موردی که نشان می‌دهد هر دو صندوق پربازده سبد یکسانی از سهام چیده‌اند.
بهترین صندوق‌ها در بازه سه ماهه
شاخص بورس از هفته اول خردادماه روند صعودی خود را آغاز کرده و تقریبا سه ماه است شرایط بورس تغییرات زیادی داشته.اتفاقی که باعث شده صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی هم عملکرد خوبی از خود نشان دهند، ولی به نسبت رشد شاخص کل حرف چندانی برای گفتن ندارند چراکه شاخص کل بورس تهران در این مدت از یک میلیون و ۱۸۴هزار به حدود یک میلیون و ۴۸۴هزار واحد رسیده و بازدهی مثبت ۲۵درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است.
درحالی که بازدهی صندوق‌های سهامی ETF بین ۱۳ تا ۳۴درصد متغیر بوده و خیلی از صندوق‌ها از شاخص کل عقب افتاده‌اند. کمترین بازدهی مربوط به آسمان آرمانی سهام با نماد آتیمس است که در بازه یک‌ساله هم بدترین عملکرد را داشته و ارزش واحدهای آن در این سه ماه تنها ۱۳درصد رشد کرده است. در طرف مقابل صندوق‌های شاخصی که تلاش می‌کنند پرتفوی خود را طوری بچینند تا همگام با شاخص کل بازدهی داشته باشند، عملکرد بهتری را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند.
بهترین عملکرد بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF در سه ماه گذشته که شاخص کل روند صعودی داشته، صندوق شاخص بازار آشنا است که کمتر از یک‌سال گذشته کار خود را شروع کرده و واحدهای آن با نماد وبازار در بورس تهران معامله می‌شود. صندوق شاخص بازار آشنا در سه ماه اخیر حدود ۳۴٫۳درصد رشد کرده که تقریبا یک و نیم برابر بازدهی شاخص کل است. بررسی پرتفوی این صندوق نشان می‌دهد حدود یک سوم سرمایه مشتریان وبازار در گروه محصولات شیمیایی با سهم ۳۲٫۶درصدی سرمایه‌گذاری شده. فلزات اساسی با سهم ۱۳٫۳درصدی و استخراج کانه‌های فلزی با سهم ۱۱درصدی دیگر گروه‌های بزرگ تشکیل‌دهنده سبد سهام وبازار هستند.
صندوق سرمایه‌گذاری زرین کوروش در رتبه دوم بیشترین بازدهی سه ماهه قرار دارند. واحدهای این صندوق با نماد زرین در فرابورس معامله می‌شود و در سه ماه اخیر که روند بورس صعودی بوده حدود ۳۲٫۱درصد افزایش قیمت داشته‌اند. صندوق سرمایه‌گذاری زرین، پرتفوی نسبتا خلوتی دارد.
حدود ۳۵درصد دارایی این صندوق در گروه محصولات شیمیایی سرمایه‌گذاری شده و گروه فلزات اساسی با سهم ۱۶٫۶درصدی در رتبه دوم و گروه استخراج کانه‌های فلزی با سهم ۱۰درصدی در رتبه سوم گروه‌های تشکیل‌دهنده سبد سهام صندوق زرین هستند. موردی که نشان می‌دهد پرتفوی دو صندوق برتر با بیشترین بازدهی سه ماهه ترکیب یکسانی داشته است. تفاوت آنها با بهترین صندوق‌های یک‌ساله در این است که به جای فرآورده‌های نفتی، سهم بیشتری برای استخراج کانه‌های فلزی در نظر گرفته‌اند.
