آنچه باید درباره اختلاف هند و پاکستان بدانید
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | با توقف قطار صلح بین هند و پاکستان، وضعیت میان دو کشور بغرنج‌تر خواهد شد. دعوای هند و پاکستان بر سر کشمیر هنوز ادامه دارد و کار کم‌کم دارد به جاهای باریک‌تری می‌کشد. ماجرا از آنجا شروع شد که هند تصمیم گرفت امتیازات منطقه کشمیر را لغو کند. پس از لغو اصل ۳۷۰ قانون اساسی هند از سوی مقامات این کشور، تنش در این منطقه مورد منازعه بین هند و پاکستان را وارد فصل تازه‌ای کرد و وقتی این تصمیم روز پنجشنبه از سوی مودی نخست وزیر هند تایید شد، این ماجرا ابعاد وسیع‌تری به خود گرفت.
نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند روز پنجشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی، از تصمیم جنجال‌آفرین دولت این کشور برای لغو امتیازات ویژه منطقه کشمیر دفاع کرد و گفت «دورانی تازه» برای بخش هندی کشمیر آغاز شده و «موانع بازدارنده» توسعه منطقه، برداشته شده‌اند. بر اساس بند ۳۷۰ قانون اساسی هند، منطقه «جامو و کشمیر» از امتیازاتی ویژه برخوردار بود.
پاکستان تصمیم اخیر هند را نقض قوانین بین‌المللی توصیف کرده و از زمان اعلام این تصمیم در هفته گذشته، اینترنت، تلفن و موبایل در منطقه سرسبز ولی نظامی کشمیر قطع شده‌اند. در هند هم نظرها در مورد تصمیم این کشور و تایید آن توسط مودی مختلف است و بسیاری از این اتفاقات ناراضی هستند. هند و پاکستان از سال ۱۹۴۷ تا کنون بارها بر سر کشمیر با یکدیگر جنگیده‌اند و به نظر می‌رسد بسیاری از شهروندان این دو کشور خواهان تنش بیشتر نیستند. برخی از هندی‌ها از تصمیمات تازه کشورشان حمایت کرده‌اند اما گروهی هم وجود دارند که دولت نارندرا مودی را به سخت‌گیری و اقدامات خلاف قانون اساسی متهم کرده‌اند.
*** وعده‌های مودی چه بود؟
مودی در حمایت از لغو اصل ۳۷۰ قانون اساسی هند گفت:«از بین رفتن بند ۳۷۰، آغاز دورانی تازه است.» نخست‌وزیر هند همچنین مدعی شد موقعیت ویژه کشمیر در ساختار اداری هند به «سلاحی در دست پاکستان» تبدیل شده بود که از آن برای تحریک گروهی از مردم استفاده می‌کرد اما حالا هند منطقه را از تروریسم و تروریست‌ها پاک خواهد کرد.
هند در طول سال‌های اخیر مدعی است که پاکستان از فعالیت‌های تروریستی در کشمیر حمایت می‌کند و این حمایت سبب شده که این دره زیبا تبدیل به مکانی امن برای تروریست‌ها شود. این در صورتی است که ساکنان کشمیر معتقدند بیشترین خشونت در این منطقه توسط نظامیان هندی اعمال می‌شود و برخی تندروی‌ها هم بی‌ارتباط با رفتار و عملکرد هندی‌ها نیست. مودی همچنین وعده داده:«توسعه بسیاری رخ خواهد داد. همه شهروندان به حقوق کامل‌شان دسترسی پیدا می‌کنند. حق رای شهروندان کشمیری و شفافیت در منطقه افزایش یابد، جاد‌ه‌ها و خطوط آهن بهتری ساخته شود و کشمیری‌های جوان، کنترل توسعه منطقه‌شان را به دست بگیرند.»
سازمان ملل متحد گفته است محدودیت‌های اعمال شده از سوی هند در کشمیر تحت کنترل این کشور نگران کننده است و افزوده که چنین اقداماتی وضعیت حقوق بشر (در این منطقه) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. براساس تازه‌ترین گزارش‌ها، تاکنون ۵۰۰ نفر که گفته می‌شود تعدادی از سیاستمداران، فعالان حقوق بشری و بازرگانان و صاحبان کسب و کار سرشناس در میان آنها هستند.
*** اقدامات دو کشور در قبال هم
مقامات اسلام‌آباد اعلام کردند سفیر کشور هند را اخراج کرده و روابط تجاری با دهلی را به حالت تعلیق در خواهند آورد. کمیته امنیت ملی پاکستان هم اعلام کرد در واکنش به اقدامات اخیر هند در کشمیر تحت حاکمیت هند، تصمیم به کاهش روابط دیپلماتیک با دهلی نو گرفته و داد و ستد تجاری با این کشور را به حالت تعلیق در می‌آورد. پاکستان اعلام کرده در توافق‌های تجاری دو‌جانبه نیز تجدید نظر می‌کند. در جلسه کمیته امنیت ملی پاکستان که هفته پیش به ریاست عمران خان، نخست وزیر برگزار شد، همچنین مصوب شده که این موضوع را به سازمان ملل متحد ارجاع دهند.
اما یکی دیگر از اقدامات پاکستان از کار انداختن قطار صلح است که هفته‌ای دوبار میان هند و پاکستان در حرکت بود. با این تصمیم تنها قطاری که هفته‌ای دو بار میان هند و پاکستان تردد داشت، از حرکت افتاد. بسیاری این تصمیم را اقدامی مناسب در تلافی اقدام غیر قانونی هند می‌دانند. اما در سمت دیگر کسانی هستند که به این تصمیم پاکستان معتقدند چرا که می‌تواند آتش اختلافات را بیشتر از قبل شعله‌ور کند. قطار صلح هفته‌ای دو بار میان لاهور، مرکز ایالت پنجاب در شمال شرقی پاکستان و دهلی نو، پایتخت هند، در رفت و آمد بود و هزاران هندی و پاکستانی را جا به جا می‌کرد.
شیخ رشید احمد، وزیر راه‌آهن پاکستان، پنجشنبه ۱۷ مرداد (هشتم اوت) گفت متوقف شدن فعالیت قطار در اعتراض به اقدام اخیر هند صورت گرفته است. هر دو این کشورها مدعی هستند که کشمیر به آنها تعلق دارد. این ادعا باعث درگیری‌های زیادی شده ولی این بار و با توجه به قطع شدن همه ارتباطات با کشمیر و دستگیری تعداد زیادی از مردم این منطقه، وضعیت دشوارتر از پیش به نظر می‌رسد.
