چه کسی برنده انتخابات آمریکا میشود؟
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | ۱۰ روز مانده تا روز تاریخی انتخابات آمریکا. سوم نوامبری که میشود اواخر روز ۱۳ آبان و ابتدای ۱۴ آبان. هر دو کاندیدا، در انتخابات زودهنگام رای خود را به صندوق انداختند و علاوه بر آنها بیش از ۳۰ میلیون نفر رای دادند و دست کم از حیث رایگیری، همه چیز به روز آخر موکول نشده است ولی پاسخ مهمترین سوال، باقی مانده است: چه کسی پیروز خواهد شد؟
پاسخ سادهای به این سوال میتوان داد. نگاهی کرد به نظرسنجیهای ملی و دید که بایدن ۵۱ درصد آرا را به دست آورده و ترامپ ۴۳ درصد (و باقی برای بقیه کاندیداهاست) و در نتیجه گفت که بایدن انتخابات را میبرد. با این حال همه چیز به این سادگیها نیست. میدانیم که حدود ۱۰ درصد از افراد هنوز تصمیم خود را نگرفتند و نمیدانند باید به چه کسی رای بدهند.
همچنین میدانیم که در انتخابات سال ۲۰۱۶، تا همان روزهای آخر، نظرسنجیها هیلاری را رئیسجمهور میدانستند ولی داستان در روز انتخابات عوض شد. به این ترتیب ماجرا پیچیده میشود و پیچیدهتر هم خواهد شد وقتی به انبوه جمعیتی نگاه کنیم که این روزها در کمپینهای ترامپ شرکت میکنند. در شهری با حدود ۷۰ هزار نفر جمعیت، ۲۳ هزار نفر در یک کمپین او شرکت کردند.
به این ترتیب متخصصان انتخاباتی میگویند که باید به ایالتهایی توجه کرد که رای الکترال بالایی دارند و رای مردم هم سرگردان است یعنی به طور سنتی مشخص نیست که ایالت جمهوری خواه است یا دموکرات. در این ایالتها که تعداد آنها بین ۶ تا ۸ ایالت ارزیابی شده گفته شده که ترامپ فقط توانسته یک یا دو ایالت کمتر مهم را پیروز شود و باقی ایالتها با بایدن هستند.
اما همین نتایج هم باز بر مبنای نظرسنجی است و از آن طرف همین نظرسنجیها نشان دادند مثلا در فلوریدا، دیروز ترامپ توانسته برای اولین بار، یک درصد بیش از بایدن رای بیاورد. از این روست که اوضاع آن قدرها که دموکراتها فکر میکنند خوب نیست و هیچ کس نمیتواند با قطعیت قسم بخورد که بایدن خواهد توانست ترامپ را شکست بدهد.
البته بایدن هم حریف کم زوری نبوده و نشان داده که توانسته ترامپ را به رقابت وا دارد تا جایی که خبر آمده تیم ترامپ به فکر طرحهایی هستند که بعد از شکست احتمالی کار تیم بایدن را سخت کنند و مثلا برداشتن تحریمهای ایران را دشوار کنند. بنابراین برای رسیدن به نتیجه قطعی، ۱۰روز صبر کنید.
اگر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را مهمترین انتخابات جهان بنامیم، به طور قطع صفت تفضیلی دیگری که در جایگاه بعد از مهمترین برازنده این انتخابات است میتواند صفت عجیبترین باشد. در وهله اول این انتخابات برخلاف دیگر انتخاباتهای دموکراتیک مرسوم در جهان، مبتنی بر تعداد رای نیست و هر نامزدی که بیشترین رای را آورده باشد لزوما پیروز میدان نبرد انتخابات نیست.
تفاوت دیگر انتخابات آمریکا سراسری نبودن آن است. انتخابات آمریکا به طور ایالتی و مبتنی بر آرای الکترال برگزار میشود و هر نامزدی که در هر ایالت پیروز شود آرای الکترال آن ایالت را از آن خود میکند و در نهایت آرای الکترال نامزدها در تمام ایالتهایی که در آن به پیروزی رسیدهاند جمع خواهد شد و هر نامزدی که بیش از ۲۷۰ رای الکترال را در سبد خود داشته باشد رئیسجمهور بعدی آمریکا خواهد بود.
لازم به ذکر است که هر ایالت در آمریکا نسبت به جمعیت خود تعداد مشخصی آرای الکترال دارد و مجموع آرای الکترال تمام ایالتها شامل ۵۳۸ رای میباشد، به همین دلیل نامزد پیروز رقابتها کسی است که بتواند حداقل ۲۷۰ رای الکترال از مجموع ایالتهای آمریکا کسب کند.
*** نظرسنجیها چه میگویند؟
نظرسنجیهای سراسری تا روز پنجشنبه گذشته از اختلاف ۹ درصدی بین آرای بایدن و ترامپ خبر میدادند. در این نظرسنجیها بایدن با ۵۱ درصد از آرا از ترامپ با ۴۲ درصد از آرا جلوتر بود و این بدان معناست که اگر انتخابات در روز پنجشنبه گذشته برگزار میشد بایدن رئیسجمهور آمریکا بود.
روند و میانگین نظرسنجیها تا دیروز نمایانگر این موضوع است که هرچند رای بایدن در همان میزان ۵۱ درصدی ثابت باقی مانده است اما میزان رای ترامپ با رشد دودرصدی به میزان ۴۴ درصدی رسیده است. تحلیلگران این رشد را ناشی از ورود دیرهنگام آرای سفیدپوستان بیسواد و کمسواد به نظرسنجیها میدانند که اغلب حامیان و طرفداران ترامپ هستند.
این رشد آرا میتواند زنگ خطری را که برخی از افراد سرشناس حزب دموکرات نسبت به آن هشدار میدادند را به صدا در بیاورد. حضور دیر هنگام این افراد میتواند همانند انتخابات گذشته نتیجه را پای صندوقهای رای تغییر دهد و در لحظات واپسین دوباره نام ترامپ از صندوقها بیرون بیاید. نگرانی دیگری که مزید بر علت شده است مشارکت کمفروغ جوانان در انتخابات تا این لحظه بوده است.
همواره بخش عمدهای از رای جوانان به نامزد حزب دموکرات تعلق داشت و در این دوره نیز حزب دموکرات و کمپین جو بایدن حساب ویژهای روی رای جوانان برای پیروزی و غلبه بر ترامپ باز کرده است اما آمار حاکی از آن است که به دلیل همهگیری ویروس کرونا و خطری که سلامتی افراد حاضر در صفوف رایگیری را تهدید میکند مشارکت جوانان در مقایسه با انتخابات قبل بسیار پایینتر است.
برای مثال در انتخابات گذشته تا همین روز ۲۵۰ هزار نفر از جوانان در فلوریدا رای خود را به صندوق ریخته بودند ولی در این دوره از انتخابات که رایگیری پستی بیشتر مرسوم است و تاکنون ۵۴ میلیون نفر رای خود را به صندوق ریختهاند تنها ۴۴ هزار نفر از جوانان فلوریدا رای خود را به صندوقها ریختهاند. بنابراین چندان نباید به نظرسنجیها و اختلاف آرای بایدن و ترامپ دل بست و به نظر میرسد رقابت بسیار رقابت سخت و نزدیکی است.
*** چه کسی برنده میشود؟
تاکنون ۲۱۶ رای الکترال برای بایدن و ۱۳۶ رای الکترال برای ترامپ قطعی به نظر میرسد. بنابراین بایدن برای پیروزی تنها به ۵۴ رای الکترال و ترامپ به ۱۳۴ رای الکترال نیاز دارد و مالکیت ۱۸۸ رای الکترال که بخش عمدهای از آن مربوط به ۶ ایالت کلیدی است هنوز مشخص نشده است. ویسکانسین، میشیگان، پنسیلوانیا، آریزونا، فلوریدا و کارولینای شمالی ایالتهایی هستند که جنگ اصلی در روزهای باقی مانده در آنها جریان دارد.
بر اساس نظرسنجیها بایدن در میشیگان با ۹ درصد، در پنسیلوانیا با ۷ درصد و در فلوریدا با ۴ درصد اختلاف در آرا پیشتاز است. رای هر دو نامزد در ایالت ویسکانسین برابر است و ترامپ در ایالتهای کارولینای شمالی و آریزونا با اختلاف شکننده یکدرصدی پیشتاز است. فلوریدا ۲۹، پنسیلوانیا ۲۰، میشیگان ۱۶، کارولینای شمالی ۱۵، آریزونا ۱۱ و ویسکانسین ۱۰ رای الکترال دارند.
اگر بایدن در روزهای باقی مانده بتواند اختلاف خود در سه ایالت فلوریدا، میشیگان و پنسیلوانیا را حفظ کند ۶۵ رای الکترال دیگر به سبد خود خواهد ریخت و با ۲۸۱ رای الکترال پیروز رقابتها خواهد بود. در بدترین سناریو برای بایدن و حزب دموکرات اگر اتفاقات انتخابات ۲۰۱۶ تکرار شود دونالد ترامپ در روز آخر آرای الکترال فلوریدا، میشیگان، پنسیلوانیا، کارولینای شمالی و آریزونا را ببرد، آرای الکترال خود را به عدد ۲۲۷ در مقابل بایدن با ۲۱۶ رای الکترال خواهد رساند و این لحظهای است که سرنوشت رقابت به میزان مشارکت و رای در ایالتهایی که آرای الکترال کمتری دارند وابسته خواهد بود. از این رو برخلاف نظرسنجیها رقابت بسیار حساس، نزدیک و غیرقابل پیشبینی است.