سرنوشت اقتصاد جهان در دستان خانم رینهارت
روزنامه هفت صبح، پوریا عطاریان | تردیدی نیست که شیوع ویروس کرونا تا همین حالا هم ضربه سختی به اقتصاد جهان زده است. برای مثال، به گزارش مجله اکونومیست، در یک‌ماه اخیر بیش از ۲۰درصد حمل‌ونقل‌های کانتینری دریایی لغو شده‌اند و انتظار می‌رود تجارت جهانی امسال بین ۱۰ تا ۳۰درصد کاهش یابد.
از یک‌سو مشخص نیست که دامنه این بحران تا کجا ادامه خواهد یافت و از سوی دیگر کسی به‌درستی نمی‌داند که جهان باید چه پاسخی به این بحران اقتصادی بدهد. کشورها هرکدام به تنهایی برای جلوگیری از وخیم‌تر شدن اوضاع دست به‌کار شده‌اند اما به‌جز اتحادیه اروپا، پاسخ مشترک یکپارچه دیگری توسط کشورها به‌کار گرفته نشده است.
اما حداقل از یک منظر می‌توان خوشبین بود و آن اینکه بانک جهانی فردی را به‌تازگی به عنوان اقتصاددان ارشد این نهاد برگزیده که از دانش کافی برای مقابله با بحران برخوردار است. خانم کارمن رینهارت که به‌زودی در بانک جهانی مشغول به کار خواهد شد، در سال ۱۹۵۵ در هاوانای کوبا به دنیا آمده است.
سپس به آمریکا کوچ کرد و در دانشگاه بین‌المللی فلوریدا و در دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک تحصیل کرد. او استاد مدرسه کندی در دانشگاه هاروارد است و پیش از این نیز در اندیشکده پترسون برای اقتصاد بین‌الملل مشغول به کار بود.
اگر قرار باشد چند اقتصاددان را نام ببریم که درک خوبی از شرایط فعلی اقتصاد جهان داشته باشند، خانم رینهارت قطعا یکی از آن‌ها خواهد بود. نخست اینکه او تجربه کار در بخش مالی را دارد. خانم رینهارت پس از فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد در بانک سرمایه‌گذاری بیر استیرنز مشغول به کار شد اما پس از چهار‌سال تصمیم گرفت، به دانشگاه بازگردد و در مقطع دکترا تحصیل کند.
جالب اینکه این بانک طی بحران مالی سال ۲۰۰۸ ورشکست شد. آنچه خانم رینهارت را به انتخابی شایسته برای سمت اقتصاددان ارشد بانک جهانی تبدیل می‌کند، شناخت او از تاریخ اقتصاد و بحران‌های مالی است. او در سال ۲۰۰۹ همراه با کنث روگاف کتاب «این‌بار فرق می‌کند» را منتشر کرد که در آن بحران‌های مالی در کشورهای مختلف، طی چند‌قرن اخیر مورد بررسی قرار گرفته بودند.
خانم رینهارت بارها و از جمله در مصاحبه با سایمون بومیکر، بر لزوم آشنایی اقتصاددانان با تاریخ اقتصاد تاکید می‌کند، نکته‌ای که این روزها توسط بسیاری از دپارتمان‌های اقتصاد مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. اما خوشبختانه خانم رینهارت به اندازه کافی با تاریخ بحران‌های مالی آشنایی دارد.
از سوی دیگر، او از علم اقتصاد هم به‌خوبی سر درمی‌آورد. کافی است به‌خاطر داشته باشیم که استاد راهنمای رساله دکترای خانم رینهارت، آقای رابرت ماندل بود که یکی از مشهورترین اقتصاددانان در زمینه اقتصاد بین‌الملل و نرخ ارز محسوب می‌شود.
بحران پیش روی اقتصاد جهان تنها به کند شدن رشد اقتصادی و یا حتی رشد منفی در اقتصادهای توسعه‌یافته محدود نمی‌شود بلکه حالا بسیاری از اقتصادهای درحال توسعه که وام‌های خارجی دارند، در خطر ورشکستگی قرار گرفته‌اند(خوشبختانه بدهی خارجی ایران به‌قدری کم است که چنین خطری اقتصاد ایران را تهدید نمی‌کند).
مهم‌ترین عملیات خانم رینهارت در سمت تازه‌اش در بانک جهانی، احتمالا عملیات نجات این اقتصادها خواهد بود. جایی که تجربه او در بخش سیاستگذاری احتمالا به کارش خواهد آمد. هرچند اختیارات خانم رینهارت به اندازه رئیس بانک مرکزی اروپا(خانم لاگارد) و یا رئیس فدرال‌رزرو آمریکا(آقای پاول) نخواهد بود اما اعتبار او احتمالا در پیشبرد برنامه‌هایش به او کمک خواهد کرد. خانم رینهارت که شرلوک هولمز یکی از شخصیت‌های مورد علاقه‌اش محسوب می‌شود، اکنون باید برای حل یکی از سخت‌ترین معماهای اقتصاد جهان بکوشد.
