۲۰ روز مانده به رای گیری کنگره آمریکا در مورد توافق هسته ای ؛ ما کجا ایستاده ایم !؟
روزنامه هفت صبح ، کمال بردبار |
۳۴ روز پیش بود که در روزی عجیب توافق هسته‌ای امضا شد. روزی که به حق در تاریخ سیاسی ایران ثبت شده است. تنها بیست روز تا سررسید اعلام نظر کنگره آمریکا در مورد برجام زمان مانده است. تقریبا همه می‌دانند که رای کنگره به این توافق منفی خواهد بود اما اوباما امیدوار است که حداقل یک‌سوم اعضا با این توافق موافق باشند تا بتواند از حق وتوی خود استفاده کند. اما دورنمای این آرای یک‌سومی هم تیره و تار است. ما در حال حاضر کجا ایستاده‌ایم؟
در حوزه سیاست:
بخش بزرگی از اصولگرایان ترجیح داده‌اند در مورد توافق هسته ای یا سکوت کنند یا به جمع موافقان بپیوندند. مصلحت‌های نظام ترمزی و توجیهی شده‌اند برای بخش بزرگی از اصولگرایان میانه‌رو. حتی در خطبه‌های نماز جمعه هم میزان انتقادات از توافق هسته‌ای به کمترین حد خود رسیده است. این سکوت تا به آنجا ادامه پیدا کرده که حتی گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر سرلیستی علی لاریجانی در لیست مشترک اعتدالیون و اصلاح‌طلبان هم منتشر شده است که خب باور نکنید. امکان چنین اتفاقی تقریبا صفر است. هنوز بر سر احتمال بررسی برجام در مجلس مناقشه است و ترجیحا همه به این نقطه نظر رسیده‌اند که در هرصورت این اتفاق به بعد از اعلام نظر کنگره آمریکا موکول شود.
در این میان پایداری موضع خودرا حفظ کرده و شدیدترین انتقادات و احتمالات را علیه توافق ادامه می‌دهد… در سایت رجا و در متحد مطبوعاتی خود یعنی وطن امروز که در ادامه انتقادات و حملات خود از شیوه‌های بدیع گرافیکی استفاده می‌کنند.(هرچند گاه ترجیح می‌دهند اهداف ملموس‌تری مثل هاشمی رفسنجانی و پسرش را در تیررس قرار دهند و می‌دانند این زاویه هم به شکلی غیر مستقیم از دیدگاه خوانندگانش مخالفت با توافق هسته‌ای وین محسوب می‌شود.) اما هم رجا و هم وطن امروز و حتی رسایی و حسینیان و کوچک‌زاده صدایشان شنیده نمی شد اگر حسین شریعتمداری و کیهان این جناح را تقویت و پشتیبانی نمی‌کرد.کیهان شدیدترین حملات را به توافق هسته‌ای انجام داده است و از تمام شیوه‌ها یعنی ترجمه متون راستگرایان اسرائیل تا متن‌های تحلیلی و گوشه‌کنایه‌های طنز و مطایبه استفاده می‌کند. نقل قول شریعتمداری در مورد این که رهبر انقلاب هم از توافق هسته‌ای رضایت ندارد دیگر آخرین تیرترکش بود که البته برای اولین بار با مخالفت بخش‌هایی از اصولگرایان روبه‌رو شد، به‌خصوص یادداشت مشاور فرهنگی سپاه و امام جمعه اصفهان.
در حوزه اقتصاد: این واقعیتی است که در این حوزه جز اخبار نوید بخش برای آینده نه چندان دور هیچ اتفاق مهمی رخ نداده است. رکود بر بازار مسکن و خودرو و طلا سایه افکنده. بورس معمولا در شیب سقوط سرمایه است و دلار با سماجت روند صعودی آرام خود را ادامه می‌دهد و حالا در آستانه ورود به کانال باورنکردنی ۳۴۰ است وشاید ۳۵۰ را هم به زودی ملاقات کنیم. در این میان بیشترین فشار روی وزیر اقتصاد است. طیب‌نیا مجبور است مدام در کاهش توقعات بکوشد و برای همین دیروز مطالبات نفتی ایران را تنها ۶ یا ۷ میلیارد دلار اعلام کرد. او در بمباران اخبار نوید بخش اقتصادی از سوی رسانه‌های حامی دولت و شایعات درمورد افزایش تولید و نتیجتا درآمد نفتی، باید نقش سپر بلا را بازی کند و در این سناریوی شیرین نقش بدمن ماجرا را داشته باشد.
هرچند اخبار مربوط به ورود و خروج هیات‌های بازرگانی حالا کم کم فروکش کرده و همه دیگر می‌دانند نباید منتظر اتفاق خاصی باشند. البته تحرکات اصلی در بازار خودرو است که آن هم بیشتر از آنکه ناشی از اتفاقات واقعی باشد پدیدارشدن موج احساسی در این بازار است و اضطرابی که واردکنندگان و تولیدکنندگان خودرو درباره گشایش احتمالی بازار در آینده دارند.
در حوزه اجتماع : بخشی از طبقه متوسط هنوز با خبرهای خروج از انزوای بین‌المللی در حال معاشقه هستند. شایعات مربوط به پروازهای مستقیم به دنیای غرب و خریدن هواپیماهای مسافربری و کنسرت گروه‌های خارجی در ایران و… اما درست همزمان با این دل و دلدادگی‌ها گشت‌های جمع‌آوری ماهواره شروع به کار کرده‌اند و در حوزه برگزاری کنسرت‌ها سختگیری‌ها به بالاترین میزان خود رسیده است.
بخش‌های فرودست با بدبینی به اتفاقات سیاسی و اقتصادی نگاه می‌کنند. صبوری آنها کمتر از طبقه متوسط است. اگر بهبودی اقتصادی در آینده‌ای نه چندان دور حاصل نشود آخرین بارقه‌های اعتماد این طبقه به دولت و ثمره‌های توافق از بین خواهد رفت. اگر دولت موجی از ثمرات ملموس توافق هسته‌ای برای این گروه پرشمار از مردم کشورمان تدارک نبیند ممکن است با یک موج سهمگین از افکار عمومی مواجه شود که حتی انتخابات مجلس در اسفندماه را هم تهدید کند.
دیپلماسی: تحرکات دیپلماتیک ایران به بالاترین حد خود رسیده. هرچند اوضاع در یمن و سوریه روبه وخامت است اما وزارت امورخارجه سعی می‌کند با تنش‌زدایی در منطقه فرصت استفاده از مواهب احتمالی رفع تحریم‌ها را ایجاد کند. ظریف در سلسله‌ای از سفرهای دیپلماتیک به تمام کشورهای منطقه سفر کرده است و به نظر می‌رسد اتفاقاتی در پشت پرده در حال انجام است.
