چرا در فاجعه پلاسکو اتفاقی شبیه به انفجار دیده شد؟
در روزهای ابتدایی پس از ریزش ساختمان پلاسکو فیلم هایی منتشر شد که نشان می داد اتفاقی مشابه با یک انفجار در هنگام ریزش ساختمان رخ داده است، در رابطه با علت این اتفاق گمانه زنی های متفاوتی ایجاد شد و حتی برخی گفتند که در ساختمان پلاسکو بمب گذاری انجام شده است.
محمدرضا اسلامی دانش‌آموخته رشته مهندسی سازه در مقطع دکترا از دانشگاه کوبه ژاپن، پژوهشگر مقطع پسادکترا در دانشگاه‌های ایالتی میشیگان و کلمسون کارولینای جنوبی در مهندسی آتش و انفجار در این باره می‌گوید: «انتظاری که از اتصالات تیر به ستون برای انتقال بار و خمش وجود دارد، در زمانی که دما به حدود ۵۰۰ درجه می‌رسد، به شکل چشمگیری کاهش پیدا می‌کند، در این زمان بخشی از سازه فولادی امکان دارد خراب شود؛ مثلا اتصال تیر به ستون از بین می رود و این قابل پیش بینی است. از این مرحله به بعد، باری که دیگر توسط ستون تحمل نمی شود، رویِ بقیه قسمت های سازه می افتد، درواقع اعضا علاوه بر وظیفه خودشان و باری که دارند، باید بارِ اضافه را هم تحمل کنند. این بار بعضی مواقع به شکل ضربه (شوک) به این ها اضافه می شود.
او گفت: اگر سازه برای چنین سناریویی طراحی نشده باشد و برای شرایط بحرانی ساخته نشده باشد، اعضا نمی توانند این «بار جدید» را تحمل کنند و با وجود آنکه هیچ آسیبی در آتش ندیده‌اند، آنها هم خراب می شوند. به این اتفاق، «خرابیِ پیش رونده» می گوییم. تصویر ذهنی مشهوری که مردم از این خرابی پیش‌رونده دارند، اتفاقی است که در ۱۱ سپتامبر در برج‌های تجارت جهانی هم افتاد. در پلاسکو شاهد بودیم که بخشی از سازه فولادی در معرض آتش قرار گرفت، آتش‌نشان‌ها تلاش می‌کنند خاموش کنند، اما آتش از جای دیگری گسترش پیدا می کند. در نهایت بخشی از سازه، مقاومتِ خود را از دست می دهد و خرابی پیش‌رونده در آن بخش از سازه شروع می‌شود و سقف ها پایین می‌آید، به نحوی که در اثر ضربه ای که سقف های بالایی به سقف های پایینی وارد می کنند، خرابی در بین طبقات ادامه پیدا می‌کند و سازه در چندثانیه منهدم می‌شود.
اسلامی گفت: یک نکته هم در خصوص ستون های سازه فولادی پلاسکو باید مدنظر قرار گیرد. (چون در آن زمان ستون با مقطع قوطی موجود نبوده) این ستونها در زمان خود از اتصال چند عضو ناودانی ساخته شده بودند. این ناودانی ها با بست به هم متصل شده بودند. لیکن برای تقویت، ظاهراً یک ورق پوششی هم روی ستون ، جوش شده بوده که این ورق، اتصال مناسبی به تیرها نداشته است. به نظر می رسد که تغییر شکل موضعی در این ورق، سبب شروع خرابی پیش رونده در چشمه آتش بوده است. »
شهریار مزیدآبادی، مدرس امداد و نجات هم در این رابطه گفت: یک پدیده‌ای به اسم «بک درفت» وجود دارد که یعنی زمانی که آتش در جایی مبحوس می شود و به آن به یکباره هوا برسد، مانند یک بمب عمل می کند، این حالت بیرون زدگی هوا از طبقات پلاسکو بسیار شبیه این پدیده است.
منبع: خبرآنلاین
