۵۲ توصیه آتش نشانی برای پیشگیری از حوادث سفر
نویسنده : سید جلال ملکی ، سخنگوی سازمان آتش نشانی کلانشهرهای کشور
این روزها حجم زیادی از خودروها وارد بزرگراه‌ها و اتوبان‌های خروجی شهر شده تا از شهر خارج شوند. همین مسئله، علاوه بر ایجاد ترافیک سنگین در بعضی محورها احتمال بروز تصادف را افزایش می‌دهد. تجربه نشان می‌دهد روزهای پایانی تابستان که هموطنان به سفرهای چند روزه عزیمت می‌کنند آمار حوادث به ویژه تصادفات جاده‌ای بالاتر می‌رود که به سادگی و با رعایت نکات ایمنی می‌توان از وقوع این حوادث پیشگیری کرد. به همین منظور چند نکته مهم در این زمینه را یادآوری می‌کنیم. البته این نکات نه تنها برای منزل، بلکه برای محل کار و خصوصا دفاتر اداری نیز قابل توجه است. امید که با رعایت این نکات، سفری خوب و خاطره‌انگیز را تجربه کنید.
در این یادداشت، تمهیدات و اصول ایمنی سفر به سه دسته تقسیم شده است:
۱- اصول ایمنی قبل از ترک منزل
۲- اصول ایمنی به هنگام سفر
۳- اصول ایمنی در مقصد
* دستورالعمل‌های ایمنی هنگام خارج شدن از منزل
۱- در ترک منزل عجله و شتاب نداشته باشید و تمام توصیه‌ها را به دقت به کار ببندید.
۲- آشپزخانه و آبدارخانه (در ادارات) پتانسیل بالایی برای حادثه دارد. قبل از ترک منزل، کلیه وسایل برقی و گازسوز را بررسی کرده و وسایل غیرضروری را خاموش کنید.
۳- اگر هیچ وسیله برقی و گازسوز ضروری ندارید، کنتور برق را قطع کرده و شیر اصلی گاز را ببندید. تنها به بستن شیر وسیله گازسوز اکتفا نکنید. در مواردی مشاهده شده که به دلیل نبستن شیر اصلی گاز، به دلیل پوسیدگی شیلنگ، گاز به بیرون نشت کرده و حادثه‌ساز شده است. اگر قصد روشن نگه داشتن یخچال را دارید، تنها فیوز آشپزخانه را روشن نگه دارید.
۴- مواد قابل اشتعال مانند کاغذ باطله، روزنامه، نایلون و … را در اطراف و پشت یخچال و یا نزدیکی سیم‌های برق قرار ندهید.
۵- از بسته بودن تمام در و پنجره‌ها و راه‌های نفوذ به داخل منزل اطمینان حاصل کنید و اگر شیشه‌ای شکسته است، قبل از ترک منزل نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
۶- اگر در منزل خود از حیوانات نگه داری می‌کنید، قبل از سفر، حتما آنها را به همسایگان بسپارید.
۷- شیر فلکه اصلی آب سرد و گرم را ببندید. اگر می‌دانید که یکی از شیرها دچار نشتی می‌باشد، قبل از ترک منزل نسبت به رفع نقص آن اقدام کنید.
۸- هرگز افراد سالخورده، کودکان و کسانی را که به تنهایی قادر به انجام کارهای خود نیستند را در منزل تنها نگذارید. حتی برای انجام سفرهای کوتاه‌مدت، اگر مجبور به این کار هستید، حتما یکی از آشنایان مورد اعتماد خود را مطلع کنید تا در غیاب شما از آنان مراقبت کند.
۹- مواد غذایی فاسد شدنی را در مقصد تهیه کنید.
۱۰- پیش از سفر، از وضعیت جوی جاده‌ای که قصد حرکت در آن را دارید مطلع شوید و اگر وضعیت را نامساعد یافتید، سفر را به تعویق بیندازید.
۱۱- قبل از ترک منزل، نسبت به پاکسازی بالکن‌ها اقدام کنید. هر نوع ماده قابل اشتعال مانند روزنامه، البسه، سیلندر گاز، ظروف مایعات قابل اشتعال و … را به داخل منزل منتقل کنید.
۱۲- اجسام سنگین مانند گلدان و مجسمه را از لبه بالکن‌ها و دیوارها به پایین یاداخل منزل منتقل کنید. احتمال سقوط این اشیاء به دلیل باد و طوفان و آسیب زدن به عابران وجود دارد.
۱۳- چنانچه منزل یا محل کار شما مجهز به سیستم دزدگیر یا آژیر است، قبل از مسافرت آنها را چک کرده و از سلامت و کارکرد صحیح آنها اطمینان حاصل کنید و حتما به هنگام سفر، آنها را در حالت روشن قرار دهید.
۱۴- یکی از مهم‌ترین عوامل بروز تصادفات، خواب‌آلودگی است، شب قبل از سفر، به خوبی استراحت کنید.
۱۵- برای سفر خود برنامه‌ریزی داشته باشید.
* دستورالعمل‌های ایمنی هنگام رانندگی
۱- هنگام رانندگی اگر احساس خستگی و خواب‌آلودگی کردید، اگر راننده دیگری در کنار شما حضور دارد، هدایت خودرو را به او بسپارید و اگر نه، در محلی مناسب که خطر تصادف وجود نداشته باشد توقف کنید. چراغ‌های خطر و فلاشرها را روشن کنید، درها را قفل کرده و به استراحت بپردازید اما اگر به هر دلیلی زمان کافی برای توقف ندارید، چند دقیقه از خودرو پیاده شده، کمی قدم بزنید، صورت خود را با آب بشویید و پس از چند دقیقه نرمش، با شادابی و هوشیاری کامل به مسیر خود ادامه دهید.
۲- همواره در خودرو، جعبه کمک‌های اولیه داشته باشید. به ویژه کیت مخصوص مارگزیدگی از لوازم مهم در این جعبه می‌باشد.
۳- هنگام رانندگی در شب، مایعاتی مانند قهوه و چای بنوشید. این مایعات، انسان را شاداب و با نشاط کرده و انرژی تحلیل رفته را به بدن بازمی‌گرداند.
۴- حتما در طول سفر از کمربند ایمنی استفاده کنید و به سایر سرنشینان خصوصا کودکان ضرورت استفاده از آن را آموزش دهید.
۵- دقت کنید کودکان، سر و دست خود را از پنجره خودرو خارج نکنند.
۶- از نور بالا فقط در مواقع ضروری استفاده کنید.
۷- هنگام رانندگی از انجام دادن کارهایی که تمرکز شما را بر هم می‌زند مانند صحبت کردن با تلفن همراه، با سایر سرنشینان، خوردن و نوشیدن و … خودداری کنید.
۸- در کنار آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها توقف نکنید. برای توقف از محل‌هایی که به همین منظور آماده شده (پارکینگ‌ها) یا در صورت ضرورت، از شانه خاکی جاده استفاده کنید.
۹- از مسافرت با وانت، نیسان باری و سایر خودروهای غیرسواری خودداری کنید.
۱۰- پرتاب کردن ته سیگار به بیرون خطرناک بوده و می‌تواند حادثه‌ساز شود.
۱۱- اگر قصد استراحت در طول مسیر سفر را دارید، در نقطه‌ای مطمئن و دور از حاشیه بزرگراه توقف کنید.
۱۲- از نشستن در لبه دره‌ها، پرتگاه‌ها، حاشیه رودخانه‌ها و جاده‌ها خودداری کنید.
۱۳- از نشستن در زمین‌های زراعی و زمین‌هایی که پوشش گیاهی انبوهی دارد و کف زمین به خوبی قابل رویت نیست خودداری کنید. در این زمین‌های ناشناخته وجود چاه و گودال و همچنین حیوانات وحشی محتمل است.
۱۴- آشنایان و نزدیکان خود را از زمان حرکت، مسیر و مقصد سفر خود آگاه کنید.
۱۵- کلید منزل را در اختیار افراد غریبه قرار ندهید. اگر به تازگی کلید منزل شما مفقود شده است، قبل از ترک منزل نسبت به تعویض قفل در منزل اقدام کنید.
۱۶- یکی از آشنایان مورد اعتماد خود را مسئول رسیدگی به منزل کنید تا در غیاب شما به منزل سرکشی کند.
۱۷- اگر قصد استفاده از خودرو شخصی ندارید و آن را در پارکینگ یا حیاط منزل متوقف کرده‌اید، از بسته بودن درهای آن اطمینان حاصل کنید. بهتر است برق باتری آن را نیز قطع کنید.
۱۸- پیش از حرکت، از سلامت خودروی خود اطمینان حاصل کنید. به ویژه مطمئن باشید که در قسمت ترمز، برف‌پاک‌کن، چراغ‌ها و … نقصی وجود ندارد. بهتر است قبل از سفر خودروی شما توسط تعمیرکار مجاز بازدید شود.
۱۹- لوازم ضروری مانند جعبه کمک‌های اولیه، زاپاس سالم، مثلث احتیاط و … به همراه داشته باشید.
۲۰- حتما یک دستگاه خاموش‌کننده در خودروی خود داشته باشید. متاسفانه بعضی افراد به سادگی خاموش‌کننده را که از ضروری‌ترین لوازم سفر است، خارج کرده و به جای وسیله دیگری قرار می‌دهند که بسیار اشتباه است.
۲۱- شماره تلفن‌های ضروری را در اختیار داشته باشید.
* دستورالعمل‌های ایمنی در راه و اتومبیل؛
غالبا حوادثی که در راه رخ می‌دهد بیشتر و خطرناک‌تر از حوادث خانگی است. رعایت این نکات می‌تواند تا حد زیادی از بروز این حوادث بکاهد.
۱- مراقب بازی کودکان باشید.
۲- از روشن کردن آتش در علفزارها و بوته‌زارهای خشک و یا در نزدیکی درختان خودداری کنید و به این منظور از منقل‌هایی که برای همین کار تعبیه شده است استفاده کنید.
۳- در پایان آتش منقل را با آب کاملا خاموش کنید.
۴- از انداختن بطری نوشابه و شیشه‌های قطور در طبیعت خودداری کنید. این اجناس علاوه بر آلودگی محیط، می‌تواند زیر تابش نور خورشید مانند یک عدسی عمل کرده و باعث آتش‌سوزی شود.
۵- برای اقامت شبانه، حتما در کمپ‌هایی که به همین منظور برپا شده است حضور یابید.
۶- اگر قصد اقامت در چادر را دارید، اطراف چادر کمی نمک بریزید. این کار از نزدیک شدن حیوانات موذی به چادر جلوگیری می‌کند.
۷- قبل از اقامت، محیط اطراف را از نظر وجود چاه، گودال و خطرات بالقوه بررسی کنید.
۸- در طول سفر از پاک کردن شیشه‌ها و چراغ‌های خودرو غافل نشوید. یکی از دلایل بروز تصادفات به ویژه در شب، کثیف بودن شیشه‌ها و محدودیت دید راننده است.
* دستورالعمل‌های ایمنی در مقصد؛
۱- رسیدن خود را به اطلاع آشنایان برسانید.
۲- همواره کارت شناسایی، شماره تلفن و آدرس محل اقامت خود را به همراه خود و به ویژه کودکان و سالمندان داشته باشید.
۳- به منظور آشنایی با محل اقامت و محیط اطراف، اطلاعات راهنمای شهری را از کیوسک‌های ایرانگردی در مبادی ورودی شهرها دریافت کنید.
۴- همواره مراقب کودکان خود باشید تا از دسترس شما دور نشوند.
۵- مکانی را برای اسکان انتخاب کنید که از ایمنی لازم برخوردار باشد.
۶- قبل از استفاده از لوازم گازسوز و گرمایشی محل اقامت خود، از سلامت دستگاه، عدم نشت گاز و وجود تهیه مناسب اطمینان حاصل کنید.
۷- مراقب پول و مدارک شناسایی خود باشید و ترجیحا از همراه داشتن مقدار زیادی پول و زیورآلات خودداری کنید.
۸- در دقایق اولیه ورود به محل اقامت، راه‌های خروج اضطراری، محل نصب خاموش‌کننده و شیلنگ آب را پیدا کرده و به خاطر بسپارید.
*** پس از پایان سفر و مراجعت به منزل و محل کار، به‌رغم اینکه قبل از ترک منزل تمام نکات ایمنی لازم را رعایت کرده‌اید، اما با عجله اقدام به روشن کردن لامپ نکنید، در ابتدا چند لحظه تامل کرده و اگر بوی گاز در فضا استشمام نشد و مورد خاصی مشاهده نگردید، می‌توانید کنتور برق و گاز را وصل کنید.
در پایان ضمن آرزوی سفری خوش و بدون حادثه برای شما شهروندان گرامی، خاطرنشان می‌کنم که آتش‌نشانان همواره آماده خدمت‌رسانی به هموطنان گرامی هستند و در این راه از هیچ کوششی دریغ نخواهند کرد.
